De eerste keer dat ik naar de werken van Patrick Gerola keek, werd ik overweldigd door een gevoel van vreugde – een ervaring die ik nog nooit eerder had meegemaakt. Deze vreugde kwam vooral voort uit de helderheid en intensiteit van de kleuren. Zijn gevoel voor kleur zit vol mysterie, want ondanks hun hoge intensiteit zijn de zachte en elegante tonen diep rustgevend en een lust voor het oog. Dan was er ook het esthetische karakter van zijn penseelstreek. In sommige van zijn schilderijen – niet in allemaal – bespeur ik de levende lijnen die de bewegingen van zijn armen hebben gecreëerd door licht te bewegen en te dansen, terwijl ze op andere momenten een ton lijken te wegen. Hoe dan ook, telkens ik naar dit lijnenspel kijk, voel ik me goed. De oorsprong van dit gevoel van vreugde ligt in de mysterieuze wereld die zich verschuilt in het canvas. Voordat ik dieper inga op deze drie elementen die me zo fascineerden, wil ik eerst een kort overzicht geven van het leven en de carrière van deze artiest.

Patrick Gerola werd geboren in Brussel, België. In 1983 arriveerde hij op 24-jarige leeftijd in Japan, waar hij sindsdien woont en als kunstenaar werkt. Zijn vrouw, een Japanse zangeres, die hij kort na zijn aankomst in Japan ontmoette, droeg in belangrijke mate bij in het succes van de kunstenaar. Hoewel hij als schilder wordt gezien, is hij ook actief op andere artistieke gebieden: beeldhouwkunst, grafische kunst, scenografie en installaties. Hij maakt altijd gebruik van de mogelijkheden die hem ter beschikking staan, maar als hij er maar één moest kiezen, zou het schilderen zijn. Japan is de basis voor zijn activiteiten, maar eens zijn werken daarbuiten werden tentoongesteld, wekte zijn unieke gevoeligheid bij steeds meer mensen een groeiende belangstelling.

Zoals vermeld in zijn biografie, was zijn moeder schilder en wilde zijn broer ook schilder worden. Maar helaas stierf zijn moeder, die bekend was om haar grote schoonheid, toen hij nog een kind was. Zijn broer woont al jaren in Italië, waar hij een succesvolle carrière als schilder heeft opgebouwd. Patrick groeide dus op in een omgeving die hem van nature tot kunst bracht. Hij studeerde eerst aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en Architectuur in Brussel en werkte vanaf 1981 twee jaar als scenograaf. Ik ben er zeker van dat de samenwerking met de choreograaf die destijds artistiek directeur was van het ballet van Maurice Béjart – zeer bekend in Japan – buitengewoon nuttig en van grote waarde is gebleken in zijn verlangen om ooit een carrière te maken als schilder.

Deze ervaring lijkt hem onbewust te hebben geholpen om zijn gevoel voor kleur, ruimte, beweging en structuur te verdiepen, terwijl hij zich meer bewust werd van scène-effecten. De bron van al zijn werken – bi en driedimensionaal – wordt altijd gecreëerd met driedimensionale inspiratie. Ik heb de indruk dat hij constant het perspectief van een derde persoon in gedachten houdt. Hij denkt voortdurend aan het combineren van de compositie van zijn werken, de ruimte waarin ze zich bevinden en deze blik van een derde persoon. In dit proces van artistieke verkenning laat hij zich niet verleiden tot enig compromis. Het is ongetwijfeld dankzij zijn activiteit als scenograaf dat hij de beheersing van de enscenering van zijn werken heeft ontwikkeld, een element dat hij tijdens zijn artistieke carrière altijd in de praktijk heeft gebracht.

Om terug te komen op de eerste van de drie bijzonderheden waar ik het in het begin over had, merkte ik op dat het geheim van de levendige tonen ligt in het feit dat hij zijn schilderijen zelf voorbereidt. Hij mengt hars met pigmenten, zijn uitvinding, die hij ontleent aan de beeldtechniek “al fresco”. Toegepast op canvas geven deze kleuren een indruk van gratie en uitstraling. In zekere zin doen ze me denken aan de kleuren die ik in de Italiaanse modellen zag. Het regelen van de lichtintensiteit tijdens het schilderen speelt ook een essentiële rol.

Zo houdt hij niet alleen van de kleurintensiteit die wordt gecreëerd door een uniforme helderheid zoals die van daglicht, maar hij beoordeelt deze met scepsis. Hij geeft de voorkeur aan nogal verschillende tinten licht, om het effect te beoordelen dat in drie dimensies verschijnt. Door in deze sfeer te werken slaagt hij erin kleuren te creëren met een buitengewone frisheid die het canvas domineert. Ik beschrijf dit fenomeen als dat van magische kleuren die worden gereflecteerd in een licht dat duisternis wordt genoemd.

Wat betreft de esthetische schoonheid van zijn penseelstreek, denk ik dat deze een weerspiegeling is van het dynamische en fysieke gevoel dat hij ervoer toen hij in aanraking kwam met de kunst van de moderne dans die ik hierboven noemde. In moderne dans worden de lichaamsbewegingen, vrij en esthetisch in een driedimensionale ruimte, ritmisch uitgedrukt in een tweedimensionaal frame dat intact blijft. De penseelstreken in combinatie met de felle en levendige kleuren maken het canvas tot een spektakel.

Wat betreft de derde specificiteit van zijn werk, een wereld buiten het canvas, weet ik zeker dat iedereen die lang genoeg naar zijn schilderijen kijkt deze wereld kan voelen. In het begin zien we natuurlijk een vlak en grafisch werk. Maar beetje bij beetje beginnen we te voelen dat onze ogen en onze geest worden meegesleurd in een wereld die verborgen is achter het canvas. We voelen ons aan de andere kant van een onbekend landschap gebracht. Nochtans heeft dit landschap een surrealistisch aspect: de kant van een berg bedekt met een tapijt van bloemen in levendige kleuren. Dit contrasteert met een volledig heldere hemel met intense kleuren , of een realistisch landschap gezien achter eenvoudige bomen die vast lijken te zitten. Voor mij zijn deze uitdrukkingen, die tegelijkertijd vet, direct en eenvoudig zijn, zeer uniek. Tegelijkertijd lijkt het mysterieuze aura dat van het doek uitgaat in zekere zin op de verfijnde verrassing en het gevoel voor humor die kenmerkend waren voor de beroemde Belgische kunstenaars die hem voorgingen, zoals Magritte en Delvaux. Dit is waarschijnlijk een van de charmes die liefhebbers van zijn werk erg waarderen.

Patrick Gerola legt alles wat hij voelt en elk idee dat in hem opkomt vast, zonder het ooit prijs te geven. Hij assimileert in zijn lichaam alle kleuren die hij ziet en alle geluiden die hij uit het dagelijks leven hoort. Alle natuurlijke elementen om hem heen worden vervolgens herboren in zijn werken. Keer op keer raken de traditie, het landschap en de gebruiken van Japan – het land waar hij woont – hem. Zijn inspiratie, met andere woorden de gevoelens die worden opgewekt door wat de geest van de kunstenaar inspireert, wordt belichaamd in de vorm van lijnen en kleuren in zijn werken.

Hetzelfde fenomeen is ook zichtbaar in zijn oorsprongscultuur. Het Manneken Pis – het kleine emblematische standbeeld van Brussel dat alle Japanners kennen – is in Japan weer tot leven gekomen in de vorm van gigantische beelden van meer dan twee meter hoog. Natuurlijk zijn het zijn eigen “kunstwerken”. Trouwens, deze Manneken Pis zijn volledig bedekt met schilderijen van Patrick Gerola en genieten van hun tweede leven. Deze schilderijen, geboren in Japan, zijn de meest natuurlijke vorm van culturele uitwisseling tussen België en Japan.

Om terug te komen op het onderwerp “licht”, zegt Patrick Gerola dat dit het element is waarvan hij zich het meest bewust is wanneer hij een kunstwerk maakt. Misschien is het ingebeelde licht dat in de denkbeeldige scène van zijn doek verschijnt, een van de vormen die in zijn hoofd ontstaan. Over Belgische kunstenaars zegt hij dat zijn favoriete schilder Pieter Bruegel is en dat hij Belgische dorpen heeft bezocht om de landschappen op de schilderijen van Bruegel terug te vinden. Ook al zijn de wereld en het licht dat in Bruegels schilderijen tot uitdrukking komt erg aantrekkelijk, toch maakte tijdens mijn eerste bezoek aan Brussel vooral de straatverlichting in de stad indruk op mij. Het leek meer op een echte verlichting dan alleen maar licht.

Mijn ogen werden getroffen door alle kleine rode puntjes die de straatlantaarns vormden toen de taxi midden in de nacht vanaf het vliegveld in de stad aankwam. En juist op dat moment had ik echt het gevoel dat ik de cultuur en het klimaat boven deze fantastische lichten en de mysterieuze Belgische schilders had begrepen. Om deze reden geloof ik dat ik geneigd ben om naar de schilderijen van Patrick Gerola te kijken door mijn eigen visie op de lichten van België.

Juni, 2016 in Tokio